گفتار درمانی در بزرگسالان
اختلالات گفتاری و زبانی در بزرگسالان
اختلال در تولید صدا
صدای ما وسیله‌ای است برای بیان احساس، فکر و ایده‌ها؛ ازاین‌رو اختلال صوتی می‌تواند برای افرادی مانند معلم‌ها، روحانیون، بازیگران و یا خواننده‌ها که برای زندگی کردن به صدای خود تکیه دارند، بسیار نگران‌کننده باشد. اولین گام ضروری، مشاوره با یک متخصص گوش، حلق و بینی است. بعد از آن فرد باید توسط یک آسیب‌شناس گفتار، تحت یک ارزیابی کامل قرار گیرد تا اطلاعاتی که برای تدوین یک برنامه درمانی منحصر به فرد و قابل اجرا لازم است، فراهم آید.
اختلال در روانی کلام
مشکل در روانی کلام (سیالی و جریان گفتار) منجر به اختلالاتی می‌شود که لکنت زبان و ناروایی در گفتار نام دارند. علائم این اختلال شامل تکرار کردن، طولانی ادا کردن و بند آمدن صداها و سیلاب‌ها می‌شود. این اختلال می‌تواند بسیار ناامیدکننده باشد زیرا شخص به طور دقیق می‌داند چه می‌خواهد بگوید ولی در آن لحظه قادر به گفتن آن نیست. برنامه درمانی روی تمرین تنفس، یادگیری استفاده ملایم از ابتدای صداها و تکنیک‌هایی برای کاهش اضطراب صحبت کردن تمرکز می‌کند.
اختلال تولید گفتار (بیان ناصحیح حروف)
این اختلال شامل مشکلاتی در تولید صحیح صداهای گفتار است.
اصلاح تکیه و فشار صوتی روی کلمات
آسیب‌شناس گفتار می‌تواند در رسیدن به یک تکیه و فشار صوتی مطلوب که موردپسند افراد جامعه است، به شما کمک کند.
مشکلات سوادآموزی
بسیاری از افراد بزرگ می‌شوند بدون اینکه خواندن و نوشتن را در سطح مطلوب یاد بگیرند. ارزیابی و مداخله توسط آسیب‌شناس گفتار می‌تواند به بهبود اختلالات گفتاری، زبانی و بلع (اختلال تکلم، زبان پریشی، دیسفاژی) که ناشی از سکته مغزی یا سایر عارضه‌های عصبی هستند، کمک کند.
آسیب‌شناس گفتار برای کمک به بزرگسالان مبتلا به عارضه‌های عصبی مانند سکته مغزی، ضربه مغزی و بیماری پارکینسون، مهارت‌های لازم را دارد. از آنجا که آسیب‌شناس گفتار اثرات اختلالات بلع و مشکلات ارتباطی در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی را درک کرده است، می‌تواند حمایت و راهنمایی‌های لازم را به بیمار و خانواده وی ارائه دهد.
اختلال تکلم (دیس آرتری)
دیس آرتری نوعی اختلال تکلم حرکتی است. پس از سکته مغزی یا هر آسیب دیگری که به مغز وارد می‌شود؛ ممکن است عضلات دهان، صورت و سیستم تنفسی ضعیف شوند، به آهستگی حرکت کنند و یا حتی اصلاً حرکتی نداشته باشند.
زبان پریشی (آفازی)
به از دست دادن مهارت‌های زبانی، آفازی می‌گویند؛ آفازی معمولاً ناشی از سکته مغزی یا دیگر آسیب‌های وارده به مغز است.آفازی می‌تواند روی موارد زیر تأثیر بگذارد:
- صحبت کردن
- درک صحبت‌های دیگران
- خواندن
- نوشتن
- درک اعداد و پول
اختلال بلع (دیسفاژی)
دیسفاژی اصطلاحی است که به مشکلات مربوط به خوردن و بلع اشاره دارد. بلع یک فرایند خودکار است که هیچ‌کس به طور طبیعی به آن فکر نمی‌کند مگر آنکه چیزی را به اشتباه بخورد.
اغلب افراد هنگام خوردن غذا یا نوشیدنی ممکن است این تجربه را داشته باشند که خوراکی اشتباها به ریه آن‌ها وارد شده است و باعث سرفه‌شان می‌شود. اکثر ما هنگام خوردن یک نوشیدنی خیلی سرد یا خیلی داغ عبور آن از مری و رسیدن آن به معده را احساس کرده‌ایم. باید توجه داشته باشیم که این موارد طبیعی هستند و نباید به عنوان اختلال بلع تلقی شوند.
با این حال ممکن است برخی افراد در فرایند طبیعی بلع مشکلاتی داشته باشند. این مشکلات می‌تواند در هرجایی اتفاق بیفتند از لب‌ها گرفته تا معده؛ که با علائم و نشانه‌های متفاوتی خود را نشان می‌دهند. ممکن است این افراد متوجه شوند که با خوردن هر لقمه از غذا دچار سرفه می‌شوند، قرص و یا مواد غذایی در گلویشان گیر می‌کند یا اینکه در جویدن و بلعیدن مشکل دارند. همچنین ممکن است پس از خوردن و آشامیدن دچار مشکل ریفلاکس معده و یا استفراغ شوند. ممکن است این حالت در زمان‌های خاصی از روز بیشتر رخ دهد و به یک نوع خاص از مواد غذایی و داروها مربوط شود. وقتی مواد غذایی و داروها مناسب باشند، ممکن است برای شخص مشکلی پیش نیاید؛ اما وقتی مواد غذایی و داروها مناسب نباشند مشکلات بلع بروز می‌کند. گفتار درمان با همکاری نزدیکی که با گروه درمانی (GP) بیمار برقرار می‌کند، راهبردها و ورزش‌های خاصی را به بیمار توصیه خواهد کرد. همچنین تغییراتی را در مواد غذایی و نوشیدنی‌های بیمار پیشنهاد خواهد داد؛ این راهبردها و توصیه‌ها می‌تواند باعث بهبود عملکرد بلعیدن شود.
معاینه
گفتار درمان یک فرد آموزش‌دیده است که می‌تواند افراد بزرگ‌سال مبتلا به مشکلات گفتاری و زبانی را معاینه و درمان کند. اغلب لازم است بیمار نزد یک پزشک برود تا پزشک برای انجام یک معاینه اولیه او را به یک گفتار درمان ارجاع دهد. در طول معاینه، گفتار درمان در یک نشست صمیمی با بیمار به سخنان او گوش می‌دهد و ممکن است از بیمار یک آزمون خاص بگیرد تا کمیت خطاهای وی را ثبت کند. همچنین ممکن است یک تست شفاهی و شنوایی نیز از بیمار به عمل آورد. در صورتی که گفتار درمان متوجه اختلالی در گفتار یا زبان بیمار شد، گفتاردرمانی را به او توصیه می‌کند.
درمان
قبل از درمان
ممکن است برنامه درمانی افراد مبتلا به اختلال گفتاری یا زبانی صداهای خاص، الگوهای صدا یا زبان را موردنظر قرار دهد تا قابلیت فهم کلی بیمار را بهبود بخشد. برنامه درمانی می‌تواند شامل اثبات صداها یا کلمات صحیح، آموزش دادن به فرد برای تشخیص خطاها و تمرین گفتار و زبان صحیح باشد. همچنین ممکن است برنامه درمانی روی خواندن و یا نوشتن تمرکز کند یا گزینه‌های غیرکلامی را به بیمار آموزش دهد تا بتواند با دیگران ارتباط برقرار کند. طرح درمان برای هر بیمار متفاوت و متناسب با نیازهای فردی او است. آسیب‌شناس گفتار و زبان باید از نزدیک با فرد بیمار و خانواده وی کار کند تا بتواند نکات درمانی را به خانواده بیمار آموزش دهد تا آن‌ها نیز بتوانند در منزل با بیمار کار کنند.
مشاوره