فیزیوتراپی آسیب نخاعی (ضایعه نخاعی) بعلت فشار و آسیب به ستون فقرات

ضایعه نخاعی ( (SCI در واقع نوعی آسیب به نخاع می‌باشد که منجر به نقص عملکرد در سیستم حسی حرکتی بدن می شود. هر گونه ضربه (در اثر تصادف با خودرو، گلوله، سقوط، و غیره ) و یا بیماری (فلج اطفال، اسپینا بیفیدا، آتاکسی فردریش) از علل شایع آسیب نخاعی می‌باشند. برای اینکه نخاع، آسیب شدید ببیند و نقص عملکرد رخ بدهد ، لازم نیست حتما نخاع قطع شود، در واقع، در بسیاری از افراد با ضایعه نخاعی، نخاع سالم است، اما آسیب به آن منجر به از دست دادن عملکرد فرد می شود. آسیب نخاعی با آسیب‌های ستون فقرات و مفاصل کمر مانند دیسک ، تنگی کانال نخاع یا گرفتگی عصب بسیار متفاوت است.

اگر شخصی کمر و گردنش شکسته شود و تنها استخوان‌های اطراف نخاع (مهره ها) آسیب دیده باشند و هنوز نخاع آسیبی ندیده باشد، فرد از آسیب نخاعی حفظ شده است. در این شرایط، پس از اینکه استخوان‌ها ترمیم شدند، فرد ممکن است فلج را تجربه نکند. در این امر، جامعه فیزیوتراپی کمک بزرگی برای این دسته از بیماران است.

طناب نخاعی و مهره چیست؟

• طناب نخاعی مجموعه ای از اعصاب است که پیام های عصبی را به مغز و از آنجا به بقیه بدن می فرستد.
• مغز و نخاع، سیستم عصبی مرکزی را تشکیل می دهند. اعصاب حسی حرکتی در خارج از سیستم عصبی مرکزی، اعصاب محیطی را تشکیل می دهند
• یکی دیگر از سیستم‌های عصبی که حرکات غیر ارادی مانند فشار خون و تنظیم دما را کنترل می کند، سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک نامیده می شود.
• نخاع حدود 46 سانتیمتر طول دارد و از پایه مغز، وسط کمر، تا اطراف دور کمر گسترش می یابد.
• اعصابی که در درون نخاع قرار دارند، نورون‌های حرکتی فوقانی هستند (UMNs)، که از مغز به هسته‌های حرکتی اعصاب مغزی در ساقه مغز و نخاع می‌روند.که وظیفه آن‌ها انتقال پیام‌ها از مغز به اعصاب نخاعی از طریق کانال نخاعی می‌باشد. اعصاب نخاعی که از نخاع به بخش های دیگر بدن منشعب شده‌اند، نورون های حرکتی تحتانی (LMNs) نامیده می شوند.
• عصب های ستون فقرات در سطوح ستون مهره وارد و خارج می شوند و با قسمت های خاصی از بدن ارتباط برقرار می‌کنند. بخش‌های حسی نورون‌های حرکتی تحتانی، پیام‌های حسی حرکتی را از پوست ، سایر قسمت‌های بدن و اندام‌ها به مغز منتقل می‌کنند. نورون‌های حرکتی تحتانی، پیام هایی را از مغز به قسمت های مختلف بدن برای انجام فعالیت هایی مانند حرکت دادن عضلات می‌فرستند.

ستون مهره چیست؟

نخاع توسط حلقه‌های استخوانی به نام مهره احاطه شده است که این مهره‌ها ستون فقرات را تشکیل می دهند. (استخوان های پشتی). به طور کلی هر چه آسیب در ستون مهره ها بیشتر باشد اختلال در عملکرد فرد بیشتر خواهد بود. مهره‌ها بر اساس موقعیت آن‌ها نامگذاری می‌شوند. هشت مهره در گردن وجود دارد که مهره‌های گردنی نامیده می‌شوند که بالاترین مهره C-1 و بعدی C-2 و غیره نامیده می‌شوند. آسیب نخاعی معمولا باعث نقص عملکرد در دست و پا می شود که این امر منجر به کوادری پلژی (فلج چهار اندام دست و پا ) می شود. 12 مهره‌ی قفسه سینه ، مهره توراسیک یا سینه ای نامیده می‌شوند. اولین مهره توراسیک، T-1 است که به بالاترین دنده متصل می شود.
جراحات در مهره توراسیک معمولا روی سینه و پاها تاثیر می گذارد و موجب پاراپلژی (فلج پا) می‌شود. به قسمتی از ستون مهره‌ها که بین مهره‌های توراسیک جایی که دنده ها و لگن (استخوان لگن)وصل می شوند، مهره‌های کمری گویند. مهره‌های خاجی کمر از لگن تا انتهای ستون فقرات عبور می کنند. به طور کلی آسیب به 5 مهره کمری (L-5 تا L-1) و به همین ترتیب به 5 مهره خاجی (S-5 تا S-1) منجر به نقص عملکرد در لگن و پاها می‌شود.

تفاوت آسیب های کامل و ناقص نخاعی چیست؟

آسیب نخاعی می تواند به دو نوع آسيب تقسيم شود: کامل و ناقص

• آسیب کامل نخاعی: یک آسیب کامل به این معنی است که هیچ گونه عملکرد حسی و حرکتی در زیر سطح ضایعه وجود ندارد. هر دو طرف بدن به یک اندازه تحت تاثیر قرار می گیرد.
• آسیب ناقص نخاعی: یک آسیب ناقص به این معنی است که قسمتی از عملکردهای حسی یا حرکتی زیر سطح اولیه‌ی ضایعه وجود دارد. یک فرد با آسیب ناقص نخاعی ممکن است قادر به حرکت یک عضو(دست و پا) بیش از دیگری باشد، ممکن است قسمت‌هایی از بدنش که نمی تواند حرکت کند را احساس کند ، یا ممکن است یک طرف بدنش از طرف دیگر بیشتر کار کند. با پیشرفت چشمگیر درمان ضایعه نخاعی، آسیب های ناقص رایج‌تر شده‌اند.

آیا افراد با آسیب نخاعی بهبود می‌یابند؟

وقتی آسیب نخاعی اتفاق می افتد، معمولا تورم نخاعی بوجود می‌آید. این تورم تقریبا ممکن است باعث تغییر در همه‌ی سیستم‌های بدن شود. پس از چند روز یا چند هفته، تورم شروع به کاهش یافتن می‌کند و ممکن است افراد برخی از عملکرد خود را دوباره بدست آورند. در بسیاری از آسیب‌ها، به ویژه آسیب‌های ناقص، 18 ماه پس از آسیب، ممکن است برخی از عملکردهای فرد بهبود بخشد. در موارد بسیار نادر، افرادی که دچار آسیب نخاعی می‌شوند سال‌ها پس از آسیب بهبود می‌یابند و عملکرد خود را بدست می‌آورند. با این حال، فقط یک کسر کوچکی از افرادی که در معرض آسیب نخاعی قرار می گیرند، تمام عملکرد خود را بدست می‌آورند.

چگونه فیزیوتراپی می تواند برای بیماران آسیب نخاعی مفید باشد ؟

فیزیوتراپی می تواند به بیماران مبتلا به آسیب نخاعی با تحریک ماهیچه ها به عنوان یک حرکت تاثیر گذار برای تقویت غضلات کمک کند. هدف فیزیوتراپی برای کمک به بیماران به حداکثر رساندن توان بالقوه افراد است تا بتوانند تعادل عمومی خود را دوباره بدست بیاورند.

• فیزیوتراپیست‌ها پس از ارزیابی وضعیت افراد و بحث در مورد اهداف فرد ، بر نیازهای فردی خاص خود تمرکز می کنند.
• آن‌ها می‌توانند برنامه شخصی و مناسب فیزیوتراپی را طراحی کنند تا به فرد در دستیابی به اهدافش کمک کنند.
• وضعیت افراد بستگی به شدت و نوع آسیب نخاعی که از آن رنج می برند دارد .مانند آسیب‌های ناقص یا کامل.
• فرد ممکن است از ضعف عضلانی یا فلج، نقص تعادل و تحرک، نقص حرکات عملکردی، ضعف بدن و دشواری تنفس رنج ببرد. در این شرایط فیزیوتراپی با تمرکز بر روی فرد و یک برنامه درمانی که متناسب با شرایط خاص و نیازهای فرد است فراهم می‌کند.
• برخی از جنبه های مفید فیزیوتراپی برای آسیب های نخاعی ممکن است شامل تمرینات کششی برای کمک به حفظ طول تاندون و عضلات و یا کاهش اسپاسم عضلات باشد.
• پزشکان همچنین می‌توانند تمرین‌های تقویتی و انعطاف پذیری را که برای تمام بدن افراد مفید هستند، ارائه دهند. علاوه بر این، تمرینات تنفسی ممکن است به عنوان راهی برای جلوگیری از عفونت قفسه سینه و به حداکثر رساندن عملکرد ریه به افراد توصیه شود. این تمرینات بدنی و تعادلی نیز ممکن است، درد همراه با اختلال تعادل و حالت را کاهش دهند. این تمارین به عنوان یک تکنیک فردی به سوار و پیاده شدن افراد از ماشین، وان حمام، دستشویی و استفاده از صندلی چرخدار و غیره کمک خواهد کرد.
• یک برنامه‌ی درمانی موفق در فیزیوتراپی در ایتدا همیشه با ارزیابی بیمار و پس از آن، با برنامه‌ی تنظیم شده‌ای که معمولا شامل درمان ویژه‌ای برای نوع آسیب نخاعی بیمار می شود، آغاز می شود. به عنوان مثال، آسیب گردن می تواند موجب فلج چهار اندام شود، که مستلزم درمان و بهبودی خاص است.
• شاید مهمترین جنبه آسیب نخاعی سطح آسیب باشد. اگر درمان فیزیوتراپی مرتب دنبال نشود، ستون فقرات شروع به آتروفی زیر سطح آسیب نخاعی خواهد کرد. در نتیجه، ستون فقرات انقباض یافته و کل بدن ضعیف‌تر از زمان فعلی آن می‌شود.
• فیزیوتراپی درمان‌های موثر متعددی را برای بیماران مبتلا به صدمات نخاعی ارائه می‌دهد. که این درمان‌ها شامل تحریک الکتریکی، بیوفیدبک، درمان جنبشی یا ارتعاشی، لیزر درمانی و دیگر فعالیت های تحریک کننده است. آب درمانی نیز یک روش فیزیوتراپی است که منجر به پیشرفت بیماران مبتلا به صدمات نخاعی می‌شود.
• گاهی اوقات بیماران آسیب نخاعی، با تمام این درمان ها می توانند بهبود بیابند. در غیر این صورت، آنها می توانند تا زمانی که تحت درمان هستند بدنشان را به راحتی از بدتر شدن حفظ کنند.
• تکنیک‌های درمان فیزیوتراپی قطعا در بیماران مبتلا به آسیب نخاعی متفاوت می‌باشد. فیزیوتراپی نقش مهمی در کمک به بیماران نخاعی بازی می‌کند و نه تنها آنها را قادر می‌سازد که عملکرد طبیعی خود را که در حال حاضر قادر به داشتن آن هستند حفظ کنند، بلکه به کیفیت زندگی آن‌ها با افزایش توانایی‌های فیزیکی بهبود می بخشد.

آیا همه کسانی که آسیب نخاعی را پشت سر می گذارند از صندلی چرخدار استفاده می کنند؟

نه، همه کسانی که آسیب نخاعی دارند نیازی نیست از صندلی چرخدار استفاده کنند. صندلی چرخدار ابزاری برای حرکت است. افراد با آسیب های سطح cحاد معمولا نیازمند استفاده از صندلی چرخدار برقی هستند. افراد با آسیب‌های سطح C خفیف و کمتر معمولا از صندلی دستی استفاده می‌کنند. مزایای استفاده از صندلی های دستی این است که آنها ارزان تر ،سبک تر ،راحت تر و در عین حال به راحتی به چند قسمت مجزا تقسیم می شوند. با این حال برای افرادی که از صندلی برقی استفاده می‌کنند بی‌نیازی از دیگران ارزشمند به شمار می آید.

چه چیزی برای حرکت استفاده می شود؟

بعضی از افراد می توانند از بریس های طبی و عصا برای حرکت استفاده کنند. استفاده از این روش‌های حرکتی به این معنی نیست که فرد دیگر هرگز از صندلی چرخدار استفاده نخواهد کرد. بسیاری از افرادی که از کمربندهای طبی استفاده می‌کنند، هنوز صندلی چرخدار را برای فاصله های طولانی‌تر مفید می دانند. با این حال، سطوح درمانی و فعالیتی که ایستادن یا راه رفتن به طور مختصر در آن مجاز است، ممکن است از بریس به عنوان یک جایگزین معقول برای برخی افراد استفاده کند. البته، افرادی که از صندلی چرخدار استفاده می کنند، اغلب جزء این دسته نیستند. این دسته از افراد رانندگی، شنا، پرواز با هواپیما، اسکی و بسیاری از فعالیت های دیگر را بدون صندلی خود انجام می‌دهند. اگر به اطراف بنگرید، افرادی را می‌بینید که به اندازه کافی از صندلی چرخدار خود استفاده می کنند. ممکن است ببینند که آن‌ها روی چمن یا روی زمین نشسته اند و با بچه ها یا حیوانات خانگی بازی می‌کنند. و البته، افرادی که از صندلی های چرخ دار استفاده می کنند در آن نمی‌خوابند، آن‌ها در رختخواب می خوابند.

آیا اوزون درمانی برای آسیب‌های نخاعی موثر است؟

اوزون درمانی طیف گسترده ای از درمان است که ارزیابی موثری را ارائه می‌کند. اوزون یک گاز قدرتمند که از سه مولکول تشکیل شده است. این مولکول‌ها گازی را تولید می‌کنند که با ایجاد محیط زیست پاک و بدن سالم بسیار مفید شناخته شده‌اند. در حال حاضر اینکه اوزن به ریشه کن کردن تمام سموم بدن انسان کمک می‌کند و اثر بسیار مثبتی در پاک سازی محیط دارد، یک واقعیت اثبات شده است. اوزون می‌تواند به افزایش گردش خون کمک کند و اکسیژن را به تمام سطوح سلولی وارد کند. اوزون به کشتن تمام عفونت های قارچی، بیماری‌های باکتریایی کمک می‌کند و همچنین به عنوان بهترین روش تصفیه خون استفاده می شود. اگر شما بدانید که بسیاری از بیماری‌های و شرایط پزشکی وجود دارد که می‌توانند با استفاده از اکسیژن درمان شوند شگفت زده خواهید شد.

آیا تزریق پی ار پی برای آسیب‌های نخاعی موثر است؟

بله، استفاده از روش PRP برای این آسیب موثر شناخته شده است. گام اول این روش شامل گرفتن مقدار کمی خون از بیمار است، که شبیه همان نمونه‌گیری ساده است. بعد از آن، پزشک از دستگاه سانتریفیوژ برای جدا کردن پلاکت درمانی PRP از خون استفاده می¬کند. فرایند سانتریفیوژ خون را به سه لایه یا سه قسمت تقسیم می‌کند که لایه میانی حاوی مقدار زیادی پلاکت های تغلیظ شده و فاکتورهای رشد است و که از این لایه برای این رویه استفاده می‌شود.
مرحله دوم این روش تزریق محلول غنی از پلاکت تغلیظ شده به منطقه آسیب دیده است. داروهای بی‌حسی برای تسکین ناراحتی در طی روش تزریق استفاده می شوند. پزشک به راحتی پلاسمای غنی از پلاکت را در ناحیه آسیب دیده تزریق می‌کند و در صورت نیاز از سونوگرافی یا هدایت اشعه ایکس استفاده می‌کند. هنگامی که PRP به رباط، تاندون و مفصل آسیب دیده تزریق می شود، التهاب به عنوان اولین قدم بهبود رخ می‌دهد.

امید به زندگی یک فرد مبتلا به آسیب نخاعی چقدر است؟

امید به زندگی فردی که دچار آسیب نخاعی شده است می‌تواند بسته به سطح آسیب، متفاوت باشد. به طور کلی، 85 درصد از افراد مبتلا به ضایعه نخاعی که در 24 ساعت اول زنده مانده اند، تا 10 سال بعد نیز زنده می مانند. شایع‌ترین علت مرگ، ناشی از بیماری‌ها دستگاه تنفسی است که بیشتر آنها به علت پنومونی است. در واقع، پنومونی تنها عامل اصلی مرگ و میر در طول دوره 15 ساله بلافاصله پس از SCI یا آسیب نخاعی است که برای همه گروه‌های سنی، مرد و زن، سفید و غیر سفید و افراد پلژیا است.
جالب توجه است که با در نظر گرفته شدن میزان آسیب، بزرگترین نشانه‌ی ادامه ی حیات ، نوع توانبخشی مورد استفاده برای درمان این بیماری است. این نشان دهنده اهمیت و تفاوتی است که با رفتن به یک مرکز تخصصی آسیب نخاعی ایجاد شده است. افرادی که از دستگاه تهویه استفاده می کنند در معرض خطر مرگ و میر ناشی از پنومونی یا عفونت تنفسی هستند، اما امروزه تکنولوژی مدرن باعث بهبود این مشکل شده است. فشار جراحت یکی دیگر از علل شایع بستری شدن در بیمارستان است که اگر درمان نشود، می‌تواند کشنده باشد.
دومین عامل اصلی مرگ و میر بیماری های عفونی و انگلی است. این‌ها معمولا نمونه‌ای از چرک‌های خونی هستند و معمولا با زخم های دهانی، عفونت های دستگاه ادراری یا عفونت های تنفسی مرتبط می‌شوند. سرطان نیز به عنوان سومین علت مرگ و میر ناشی از فشار خون بالا و بیماری های ایسکمی قلبی که از مهمترین عوارض دیابت قندی است محسوب می شود.

کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.