تاریخ 16 آبان 1402
سردرد گردنی در ستون فقرات گردنی شروع میشود. گاهی اوقات این سردرد شدید شبیه به علائم سردرد میگرنی میباشند. در ابتدا ممکن است درد به طور متناوب شروع شود بطوری که از یک طرف سر (یک طرفه) گسترش پیدا کند و تقریباً مداوم شود. علاوه بر این، درد میتواند با حرکت گردن یا یک حالت خاص گردن تشدید شود (برای مثال تمرکز کردن بر روی نمایشگر رایانه).
انواع متعددی از سردرد وجود دارد که بسیاری از آنها دارای علائم مشترکی هستند. شناسایی صحیح نوع سردرد میتواند در تشخیص علت سردرد مفید باشد.
ارائه یک توصیف دقیق از علائم خود به پزشک این اجازه را به پزشک میدهد تا تشخیص دقیقتری داشته باشد. با اینکه سردرد گردنی ممکن است مزمن باشد، اما بسته به دلیل آن چندین گزینه برای درمان وجود دارد. برخی از بیماران ممکن است نیاز به تزریق استروئیدی و یا جراحی داشته باشند. در حالی که فیزیوتراپی بسیار کمتر تهاجمی بوده و برای بیشتر بیماران موجب تسکین درد میگردد.
سردرد گردنی چیست؟
سردردهای گردنی، خصوصیاتی از درد در سر و گردن هستند که منشأ آنها از ناحیه گردن است. این نوع سردردها به عنوان سردردهای ثانویه شناخته میشوند، زیرا منشأ آنها در گردن قرار دارد. عصب اصلی که با سردرد گردنی مرتبط است، عصب اکسیپیتال است که در پایین جمجمه قرار دارد. در این ناحیه، علاوه بر عصب اکسیپیتال، عصب سهقلو نیز وجود دارد، به همین دلیل سردرد گردنی ممکن است در نواحی صورت و پیشانی نیز احساس شود.
علائم
سردرد گردنی به صورت درد مداوم و غیر ضرباندار در پشت و پایین جمجمه است و گاهی اوقات به سمت پایین در گردن و بین شانهها انتشار پیدا میکند. ممکن است سردرد پشت سر، پشت ابرو و پیشانی احساس شود، حتی با وجود اینکه منشأ مشکل از ستون فقرات گردن است.
درد معمولاً پس از یک حرکت ناگهانی گردن مانند عطسه آغاز میشود. در کنار درد سر و یا گردن، علائم دیگری از جمله موارد زیر ممکن است وجود داشته باشد:
- گرفتگی گردن
- حالت تهوع و یا استفراغ
- سرگیجه
- تاری دید
- حساسیت به نور یا صدا
- درد در یک یا هر دو بازو
- مشکلات حرکتی
دلایل احتمالی
دلیل سردرد گردنی اغلب مربوط به فشار بیش از حد به گردن است. هرگونه آسیب به گردن یا ناحیه گردن ستون فقرات میتواند به سردرد گردنی منجر شود. سردرد ممکن است ناشی از آرتروز گردن، آسیبدیدگی دیسک، یا حرکت شلاقی که موجب تحریک یا فشرده شدن عصب گردن میشود، باشد. ساختارهای استخوانی گردن (مثلاً مفاصل فاست) و بافتهای نرم آن (مثلاً عضلات) میتوانند در بروز سردرد گردنی نقش داشته باشند.
این آسیب ممکن است حاد و ناگهانی و در اثر تصادف با خودرو، آسیب ورزشی و یا افتادن باشد یا ناشی از یک آسیب طولانیمدت پایدار به دلیل وضعیت بد قرارگیری بدن یا سن زیاد باشد. اغلب زمانی که بتوان سردردهای گردنی را به یک آسیبدیدگی خاص گردن ربط داد، شناسایی منشأ آن بسیار آسان است.
ضعف عضلات گردن ممکن است یکی از دلایل سردرد گردنی باشد، زیرا پشتیبانی و پایداری کافی را برای مهرههای بالای گردن فراهم نمیکنند. عدم پایداری موجب حرکات غیر ضروری و افزایش آسیب در اثر ضربه میگردد. با گذشت زمان، این امر میتواند به دیسکهای مهرهای گردن آسیب برساند و باعث جابهجایی و برآمدگی آنها شود. نگه داشتن گردن در یک وضعیت نامناسب و نامطلوب نیز میتواند به آسیبدیدگی عضلات و مفاصل گردن منجر شود. با این حال، مشخص نیست که آیا وضعیت قرارگیری بدن نقش قابل ملاحظهای در سردرد گردنی دارد یا خیر. زمانی که این اتفاق رخ میدهد، این ناحیه ملتهب شده و عصب تحریک میگردد و در نتیجه منجر به افزایش درد میشود.
آسیب به دیسکهای مهرهای در اثر افزایش سن، التهاب مفاصل یا آسیبدیدگی میتواند به رشد استخوان اضافه در مهره منجر شود. این رشد اضافه میتواند فضای موجود در ستون فقرات را کاهش دهد یا به طور مستقیم بر اعصاب اطراف فشار وارد کند. در گردن، این امر میتواند موجب فشار و تحریک اعصاب گردن و یا اکسیپیتال و در نتیجه سردرد گردنی شود.
عوامل خطر
عوامل خطری که ممکن است در شروع یا تشدید سردرد گردنی دخیل باشند عبارتند از:
- خستگی
- مشکلات خواب
- مشکلات دیسک گردن
- آسیبهای فعلی یا پیشین مربوط به گردن
- وضعیت بد قرارگیری بدن
- استرس عضلانی
تشخیص
تشخیص سردرد گردنی با بررسی سابقهی دقیق پزشکی و معاینه جسمی و عصبی آغاز میشود. آزمایشهای تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تصویربرداری با اشعه ایکس
- ام آر آی
- سی تی اسکن (در موارد نادر)
- تزریق مهارکنندههای عصبی برای تایید تشخیص و علت
درمان
درمان توسط متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی کلینیک انجام میشود،در صورت نیاز از روشهای ماساژ،درمان دستی ستون فقرات،آزادسازی تریگرپوینتهای مختلف عضلات در ناحیه سر و گردن با استفاده از مدالیتههای مختلف فیزیوتراپی که پکیج کامل آن در کلینیک امید موجود است استفاده میشود.برای دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق شماره تلفن های 02188898441 – 09128444990 با ما در تماس باشید.
درمان خاص برای سر درد گردنی برای هر بیمار و با توجه به دلیل آن متفاوت است. برای بیمارانی که در سردرد گردنی آنها ناشی از آسیب به دیسکهای مهرهای است، اغلب التهاب در تحریک عصب نقش دارد.
برای بیماران مبتلا به آسیبدیدگی شدید یا فتق دیسک گردن، ممکن است تزریق استروئید کافی نباشد. در این صورت، احتمالاً جراحی گزینه بهتری برای تسکین طولانی مدت درد باشد. بافت بر آمده در اثر فتق دیسک ممکن است بر روی اعصاب اطراف از جمله عصب اکسیپیتال فشار وارد کند. بخشهای اضافی دیسک را میتوان با عمل جراحی برداشت تا فشار روی رشته های عصبی اطراف کاهش پیدا کند.
اگر مشکل گردن ناشی از ساختمان عضلانی باشد، در این صورت گزینههای درمانی خاص عضلات ممکن است موجب تسکین کوتاه مدت یا بلند مدت علائم شوند. در کوتاه مدت، میتوان از شلکنندههای عضلانی برای کاهش کشیدگی عضلات استفاده کرد. پس از تسکین موفقیتآمیز درد توسط شلکنندههای عضلانی میتوان از روشهای بلند مدت استفاده کرد. بیمارانی که مستعد ابتلا به آسیبهای گردن هستند، میتوانند از ورزشها و حرکات تقویتکننده عضلات بهرهمند شوند. از طرف دیگر بسیاری از بیماران ممکن است با فیزیوتراپی بصورت استفاده از ترکیبی از حرکات کششی و ورزش به منافع بلند مدت دست پیدا کنند.
برای رفع مشکل عصبی که باعث سردرد گردنی شده است، میتوان از مهارکنندههای عصبی استفاده کرد تا جلوی ارسال سیگنالهای درد را بگیرند. مهارکنندههای عصبی به طور مستقیم سیگنالهای عصبی را در رشته عصبی مسدود میکنند و در نتیجه جلوی انتقال درد گرفته میشود. این روش به عنوان یک تسکیندهندهی درد بسیار مفید است و میتواند در مواردی که هیچ منشأ مشخص اسکلتی یا عضلانی برای تحریک عصب شناسایی نشود، استفاده شود.
ممکن است پزشک در ابتدا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مانند آسپرین و ناپروکسن) بدون نسخه را تجویز کند. اگر این داروها موثر نباشند، ممکن است یک داروی ضد التهابی نسخهای و یا مسکن تجویز شود.
سایر گزینههای درمان به ترتیب از غیر تهاجمیترین تا تهاجمیترین درمان در ادامه ذکر شدهاند
- دستکاری ستون فقرات یا دیگر درمانهای دستی
- روشهای رفتاری
- طب سوزنی
- تزریق در نقاط ماشهای
- پرولوتراپی
- مهارکنندههای مفاصل فاست (نوعی تزریق در مفصل نخاعی)
- مهارکنندههای عصبی (معمولاً در شاخههای داخلی اعصاب که به مفاصل فاست میرسند)
- گانگلیونکتومی پالسی رادیوفرکوئنسی ریشهی عصبی
- جراحی ستون فقرات برای تسکین فشار بر روی عصب و یا عروق (در موارد نادر)