تاریخ 15 آبان 1402
سندرم تونل کارپال یک بیماری شایع است که دست و مچ دست را درگیر میکند. این اتفاق زمانی میافتد که عصب مدین یا میانی در مچ دست فشرده شود. اعصاب پیامها را بین مغز، نخاع و اندامهای مختلف بدن انتقال میدهند. عصب مدین حامل سیگنالهای احساس و حرکت عضلانی است. هنگامی که عصب مدین فشرده شده یا گیر بیافتد ، ممکن است به درستی عمل نکند. این سندرم در چند سال اخیر به دلیل این که بسیاری معتقدند که این سندرم ممکن است با کارهایی که نیاز به استفاده مکرر از دست دارند ارتباط داشته باشد ، بسیار مورد توجه واقع شده است. اما در واقع، مدارک و شواهد کمی برای اثبات این مساله وجود دارد.
سندرم تونل کارپال در میان زنان و افراد بین 30 تا 60 ساله شایعتر است. این شایعترین سندرم گیرافتادگی عصب است و تا 10٪ جمعیت را درگیر میکند. افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال ممکن است به نوعی احساس بیحسی، درد و حس خارش و سوزش یا گز گز در انگشتان، مچ و بازوهای خود داشته باشند. این افراد ممکن است به دلیل ناراحت بودن یا ضعف دست، برای گرفتن اشیا با دست یا محکم گرفتن اشیا مشکل داشته باشند. فیزیوتراپی بهترین درمان برای افرادی است که از این مشکل رنج میبرند.
سندرم تونل کارپال یک اختلال عصبی است که بیشتر در افرادی که برای مدت طولانی پشت میز مینشینند و با کامپیوتر کار میکنند، مشاهده میشود. تیم پزشکان ما در کلینیک توانبخشی امید با اجرای معاینات دقیق و انجام تصویربرداریهای لازم در صورت نیاز، با ارائه روشهای درمانی موثر به صورت پلکانی، درمان را آغاز میکنند. ابتدا از درمانهای کم تهاجمی مانند داروها و فیزیوتراپی استفاده میشود و سپس در صورت لزوم، روشهای درمانی پیشرفتهتر از جمله تزریقات (مانند اوزن، پی ار پی و استروئید) در داخل مفصل مچ دست یا منطقه آسیبدیده، به بیمار ارائه میشود. این روشها به بیمار در درمان، کاهش بی حسی، درد و گزگز دست و مچ کمک میکنند. علاوه بر این، فیزیوتراپی و درمان دستی در این مرکز توسط درمانگران مجرب، با تجربه و آموزشهای گذرانده در کشورهای اروپایی ارائه میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفنهای 02188898441 - 09128444990 تماس حاصل فرمایید.
آناتومی دست و بازو
عصب مدین از بازو عبور کرده، و با گذشتن از مچ دست تا سر انگشتان میرسد. در مرکز مفصل مچ دست، عصب مدین از میان معبری عبور میکند که تونل کارپال نامیده میشود. استخوانهای مچ دست کف تونل کارپال را تشکیل میدهند. و رباط عرضی مچ، سقف آن را تشکیل میدهد. رباطها نوارهایی محکم از بافتها هستند که به استخوانها متصل میشوند. علاوه بر عصب مدین، تاندونهای بسیاری نیز از میان تونل کارپال عبور میکنند. این تاندونها به عضلاتی متصل میشوند که انگشتان ما را خم میکنند.
عصب مدین، حواس انگشت شست، انگشت اشاره، انگشت میانی و نیمی از انگشت انگشتر را تامین میکند. این عصب همچنین پیامرسانی به عضلات برجستگی بزرگ کف دست، که انگشت شست را حرکت می دهند، را نیز انجام میدهد. ما زمانی از این عضلات استفاده میکنیم که بخواهیم انگشت شست خود را در وضعیتی برای گرفتن و نگه داشتن اشیاء، قرار دهیم. هنگامی که عصب مدین در تونل کارپال فشرده شود، پیامهای اشتباه ارسال میکند.
چه عواملی باعث ایجاد سندرم تونل کارپال میشوند؟
سندرم تونل کارپال هنگامی ایجاد میشود که بافتها و تاندونها در تونل کارپال متورم شده و فضای تونل را کوچکتر کنند. این مشکل میتواند همراه با مشکلات دیگری مانند کمکاری تیروئید و دیابت رخ دهد. فشار افزایش یافته درون تونل باعث میشود که عصب مدین فشرده شود. فشار باعث اختلال در عملکرد عصب شده و علایم سندرم تونل کارپال را ایجاد میکند. معمولا علت دقیق سندرم تونل کارپال شناخته نمیشود.
آرتریت روماتوئید، دررفتگی مفصل و شکستگی میتوانند باعث تنگ شدن فضای تونل کارپال شوند. سندرم تونل کارپال در بعضی از زنان به علت تورم ناشی از احتباس مایعات ناشی از تغییرات هورمونی ایجاد میشود. این مشکل ممکن است در دوران بارداری، سندرم پیشا قاعدگی یا یائسگی رخ دهد.
علائم سندرم تونل کارپال کدامند؟
علائم اولیه سندرم تونل کارپال درد، بیحسی و سوزن سوزن شدن و گزگز (گزگز ) است. بیحسی و گزگز و معمولا در انگشت شست، اشاره، وسط و نیمی از انگشت انگشتر ایجاد میشود. بعضی افراد این درد را دردی شدید یا احساس سوزش توصیف میکنند. درد ممکن است تا بازو نیز تیر بکشد. انگشت شست ممکن است ضعیف و حالت زمختی پیدا کند. ممکن است به دست گرفتن اشیاء برای فرد مشکل شده، و چیزها از دست او بیافتد. علائم ممکن است در شب، یا هنگامی که برخی از فعالیتهای خاص را انجام میدهید، و یا در دمای سرد، شدیدتر باشند.
تشخیص
پزشک ممکن است سندرم تونل کارپال را با انجام معاینات پزشکی، بررسی سابقه پزشکی بیمار و پرسش سوالاتی در مورد فعالیتها و علائم بیمار، تشخیص دهد. در طول معاینه ، پزشک حواس مچ دست را بررسی کرده و دست را به طور کامل معاینه خواهد کرد.
پزشک ممکن است از بیمار بخواهد چند آزمایش ساده انجام دهد تا تعیین کند آیا فشاری روی عصب مدین وجود دارد یا خیر. برای انجام ازمایش فالن، بیمار باید به طور مداوم مچ دست خود را برای 60 ثانیه را خم نگه دارد. اگر احساس بیحسی، گزگز یا ضعف کردید جواب ازمایش شما مثبت است. برای انجام آزمایش نشانه تینل، پزشک روی عصب مدین در مچ دست ضربه میزند. اگر احساس گزگز یا بیحسی در ناحیه توزیع عصب مدین داشته باشید جواب ازمایش شما مثبت است.
آزمایش و عکسبرداری
در صورتی که پزشک به مشکلی مشکوک شود که با سندرم تونل کارپال همراه است ممکن است انجام بعضی ازمایشها را تجویز نماید. برای تشخیص آرتوروز یا شکستگی پزشک ممکن است تصویربرداری با اشعه ایکس را تجویز نماید.
در برخی موارد، پزشکان از مطالعات هدایت عصبی برای اندازه گیری کیفیت عملکرد عصب مدین استفاده میکنند که در تعیین ناحیه تحت فشار کمک میکند. پزشکان معمولا از یک آزمون به نام ازمون سرعت هدایت عصبی (NCV) استفاده میکنند.
- آزمون الکترومیوگرافی (EMG) اغلب هم زمان با آزمون NCV انجام میشود. آزمون الکترومیوگرافی ممکن است ناخوشایند بوده، و عضلات ممکن است تا مدت کمی بعد از آزمون دردناک باقی بمانند.
فیزیوتراپی چگونه می تواند برای سندرم تونل کارپال کمک کننده باشد؟
علائم سندرم تونل کارپال اغلب میتوانند بدون جراحی برطرف شوند. برخی از مشکلات مرتبط با سندرم تونل کارپال را می توان با فیزیوتراپی درمان کرد. پزشک ممکن است به بیمار استفاده از داروهای ضد التهاب معمولی را برای کاهش درد و تورم توصیه نماید. گاهی اوقات پزشکان تصمیم میگیرند برای تسکین علائم از تزریق داروهای کورتیکواستروئید (کورتون)، که یک داروی ضدالتهاب است استفاده کنند.
پزشکان در جلسات فیزیوتراپی بهترین اطلاعات را در مورد چگونگی تسکین درد و این که چه درمانهایی برای بیمار موثرند، در اختیار او میگزارند. درمانهای فیزیوتراپی شامل موارد زیر میباشد:
- تمرینات سردادن(Gliding Exercises): انگشتان خود را بر اساس یک الگوی مشخص از تمرینات میتواند به تاندونها و اعصاب شما کمک کند تا به شکل هموارتر و آسانتری از تونل کارپال عبور نماید. در حالی که شواهدی وجود دارد که تمرینات گلیدینگ زمانی که به تنهایی استفاده میشود نیز میتوانند به کاهش علائم کمک کنند، اما به نظر میرسد این تمرینها در ترکیب با سایر روشهای درمانی مانند انلبندی بهتر عمل میکند.
- درمانهای دستی: درمانهای دستی از فرمهای مشخص و ثبت شدهای از حرکت دادن بافت نرم با کمک ابزار تشکیل شده است که پزشکان و متخصصان این حوزه را قادر میسازد تا به طور موثری بافت آسیبدیده را تشخیص داده و درمان کرده و اثراتی که عملکرد نرمال را تحت تاثیر قرار میدهند محدود مینمایند. تکنیکهای درمانهای دستی مانند تکنیکهای آزادسازی مایوفاشیال یا تکنیک آزادسازی فعال (active release technique) ، تکنیکهای دستیای هستند که تاندونها و ساختار عضلانی سفت و گرفته را آزاد میکند.
- امواج مافوق صوت: استفاده از امواج مافوق صوت یا اولتراسوند عمیق، و پالسدار روی تونل کارپال میتواند درد و حالت بیحسی را کاهش داده و قدرت دست را بهبود بخشد. استفاده مکرر از امواج اولتراسوند به کاهش مشکل کمکی نمیکند.
- تراکسیون یا کشش: استفاده از دستگاه کشش دست، به نام C-Trac، برای بعضی از افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال، به کاهش علائم کمک مینماید. اگر سایر گزینههای محافظه کارانه درمانی شکست خورده باشند، میتوانید استفاده از این دستگاه را که میتوانید برای استفاده در منزل هم خریداری کنید را امتحان نمایید.
- آتل: آتل یا مچبند شایعترین درمان غیرجراحی برای سندرم تونل کارپال است. مچبندهایی که مچ دست را در یک موقعیت خنثی (خم نشده) قرار میدهند به احتمال زیاد ناراحتی مچ را برطرف میکنند. یک مچبند غیرتاشو، اندازه کانال کارپال را در بزرگترین اندازه خود نگه میدارد و این باعث میشود از فشاری که روی عصب مدین است کاسته شده و علائم بیمار برطرف شود.
- آموزش نحوه قرار دادن موقعیت بدنی، به خصوص برای کاربران کامپیوتر، با تمرکز بر وضعیت گردن و قفسه سینه، و نیز موقعیت مچ دست و به طور کلی نحوه قرارگرفتن بدن در هنگام کار
- دیده شده که برای برخی از افراد طب سوزنی در کنار سایر درمانهای ذکر شده در بالا برای تسکین علائم سندرم تونل کارپال کار میکند.
چگونه علائم سندرم تونل کارپال را با تمرینات ورزشی از بین ببریم؟
در اینجا چهار روش برای تخفیف علائم سندرم تونل کارپال ارئه میشود:
کشش عضلات مچ دست
در حالی که آرنج خود را مستقیم نگه داشتهاید ، مچ دست خود را به سمت عقب خم کرده و با دست دیگر خود به آرامی به دست فشار وارد کنید تا به کشش بیشتر کمک نمایید. دست خود را 15 تا 30 ثانیه در همین حالت نگه دارید. حرکت را 3 بار تکرار کنید.
کشش عضلات انگشت شست
آرنج خود را مستقیم نگه دارید، انگشت شست خود را نگه داشته و به آن را آرامی به سمت عقب بکشید تا کشش را افزایش دهید. انگشت شست خود را 15 تا 30 ثانیه در همین حالت نگه دارید. حرکت را 3 بار تکرار کنید.
عصب دست را همچنان که از گردن به سمت مچ دستتان حرکت میکند، به نرمی حرکت دهید
در سمتی از بدن که مشکل دارد، دست خود را مشت کرده و مچ دست خود را به طرف شانه خود بچرخانید، سر خود را به سمت مخالف خم کنید. سپس دست خود را به حالت کشیده دراورده، کف دست خود را به سمت بیرون فشار داده و سر خود را به طرف سمتی که مشکل دارد بچرخانید. این حرکت را در محدودهای که در ان احساس راحتی میکنید حرکت داده و حرکت را 15 بار تکرار کنید.
نکته: ممکن است بخواهید حرکت را در محدوده حرکتی کوچکتری شروع کرده و به تدریج آن را بیشتر کنید.
چگونگی تأثیر اوزوندرمانی بر سندرم تونل کارپال
اوزون درمانی یک تکنیک تزریق هومیوپاتی است که توسط پزشکان توسعه یافته و به کار گرفته میشود. این روش برای درمان انواع دردهای عضلانی-اسکلتی و دردهای مفصلی، از جمله سندرم تونل کارپال و درد شانه و آرنج عالی بسیار موثر است. یک نکته مثبت درباره اوزون درمانی این است که این روش، به دلیل تصحیح آسیبشناسی اختلال، برای افرادی که با درد مزمن روبرو هستند، احتمال 75٪ را دارد که به طور دائمی از درد رها شوند.
پیآرپی درمانی برای این مشکل چیست؟
درمان با پلاکت تغلیظ شده (یا پیآرپی) نوعی درمان جایگزین با پرولوتراپی ( تزریق مواد به صورت موضعی در بافتهای بدن) است که از خون خود بیمار استخراج میشود! پلاکتها در مغز استخوان تولید میشوند و تنها بخش کوچکی از حجم خون فرد را تشکیل میدهند. هنگامی که بدن آسیب ببیند، پلاکتها هم مسئول لخته کردن خون در ناحیه آسیبدیده هستند، و هم درعین حال عواملی را رشد و افزایش میدهند که باعث تحریک و بازسازی بافت میشوند. بنابراین پلاکتها مثل یک دستگاه تعمیر و مرمت برای بدن، از تواناییهای منحصر به فرد خود استفاده میکنند تا در سریعترین زمان ممکن بدن را به حالت عادی برگرداند. بنابراین اگر بدن را به عنوان یک ماشین در نظر بگیرید، تزریق پیآرپی به سادگی برای بدن نیرو و منابع بیشتری در یک شکل تغلیظ شده فراهم میآورد. بسیاری از بیماران به خصوص ورزشکاران این درمان را به این امید انتخاب میکنند که از روشهایی مثل جراحی و وابسته شدن به دارو اجتناب نمایند.