تاریخ 15 آبان 1402
سردرد تنشی شایعترین نوع سردرد است. این نوع سردرد میتواند باعث درد خفیف، متوسط یا شدید در ناحیه سر، گردن یا پشت چشمها شود. برخی افراد سردرد تنشی را مانند حس طنابی توصیف میکنند که محکم دور پیشانیشان حلقه شده است. در اکثر افراد مبتلا به سردردهای تنشی سردردها دورهای بوده و به طور متوسط دو تا سه بار در ماه رخ میدهند. البته، سردردهای تنشی میتوانند مزمن نیز باشند. سردردهای مزمن، که حدود سه درصد از افراد از آنها رنج میبرند، به آن دسته از سردردهای دورهای گفته میشود که بیش از 15 روز در ماه طول میکشند. احتمال ابتلای مردان به سردردهای تنشی دو برابر زنان است.
برخی از مبتلایان به سردردهای تنشی، به جای مراجعه به پزشک، اقدام به خوددرمانی میکنند. متأسفانه، استفاده مکرر از مسکنهای بدون نسخه، خود باعث نوع دیگری از سردرد میشود، که سردردهای ناشی از استفاده بیش از حد دارو نام دارند. بنابراین، برای تشخیص علت زمینهای سردرد تنشی و درمان آن، میبایست به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
متخصص مغز و اعصاب برای کاهش تکرر و شدت حملههایتان دارو تجویز میکند، خصوصاً اگر شما از سردردهای مکرر یا مزمنی رنج میبرید که با داروهای بدون نسخه و سایر درمانهای غیردارویی رفع نمیشوند. جهت انجام مشاوره و طرح پرسشهایتان درباره علائم سردردهای خود و روشهای درمانی برای انواع سردردها میتوانید با ما از طریق شماره 02188898441 – 09128444990 تماس حاصل فرمایید.
علتهای سردرد تنشی
سردردهای تنشی ناشی از انقباضات عضلات سر و گردن ممکن است به دلیل مصرف برخی مواد غذایی، انجام فعالیتهای خاص و تحت تأثیر عوامل استرسزا رخ دهند. برخی افراد پس از بررسی طولانی مدت صفحه نمایش رایانه یا رانندگی بلندمدت ممکن است این نوع سردردها را تجربه کنند. همچنین، سرما نیز میتواند یک عامل محرک برای سردردهای تنشی باشد.
سایر عوامل محرک سردردهای تنشی عبارتند از:
- الکل
- خستگی و خشکی چشم
- خستگی
- استعمال دخانیات
- سرماخوردگی یا آنفولانزا
- عفونت سینوسی
- کافئین
- وضعیت بد قرارگیری بدن
- فشارهای عاطفی و روانی
علائم سردردهای تنشی
علائم سردرد عصبی و تنشی عبارتند از:
- سردردهای مبهم
- احساس فشار در اطراف پیشانی
- حساس شدن پیشانی و فرق سر
درد ناشی از این عارضه معمولاً خفیف یا متوسط است، البته میتواند شدید نیز باشد که در چنین مواردی، ممکن است سردرد تنشی با میگرن، که باعث درد ضرباندار در یک طرف یا هر دو طرف سر میشود، اشتباه گرفته شود. به علاوه، سردردهای تنشی باعث بروز تمامی علائم میگرن، مانند تهوع و استفراغ، نمیشوند. البته، در موارد نادری، سردرد تنشی میتوانند مانند میگرن باعث حساسیت به نور و صدای بلند شود.
تشخیص
در موارد شدید، پزشک تستهایی را انجام میدهد تا مطمئن شود این سردردها ناشی از مشکلاتی مانند تومور مغزی یا آنوریسم مغزی نیستند. آزمایشهای مورد استفاده برای سایر عارضهها عبارتند از سی تی اسکن، که در آن از اشعه ایکس برای گرفتن عکسهای رادیولوژی از اندامهای داخلی بدن استفاده میشود، و ام آر آی، که به پزشک در بررسی بافتهای نرم کمک میکند.
درمان سردردهای تنشی
درمان و مدیریت سردردهای تنشی در کوتاه مدت بر درمان حملههای حاد و در بلند مدت بر پیشگیری از سردردهای دورهای تمرکز دارد. عموماً، درمان کوتاه مدت این سردردها شامل تجویز دارو (عمدتاً مسکنها) بوده و در درمانهای بلند مدت آنها، که جنبه پیشگیری دارند، هم از دارو و هم از روشهای غیردارویی استفاده میشود. در کل، با تجویز دارو، آموزش ریلکسیشن، تغییر سبک زندگی و سایر درمانهای مشابه، تقریباً میتوان به تمامی مبتلایان به این سردردها کمک کرد.
داروها و مراقبتهای خانگی
برای رهایی از سردردهای تنشی میتوان از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کرد. البته، از این داروها باید تنها در صورت نیاز استفاده شود. زیرا استفاده بیش از حد از داروهای بدون نسخه باعث بروز سردردهای «ناشی از استفاده بیش از حد دارو» یا «ریباند» میشود. این سردردها زمانی رخ میدهند که بیمار کاملاً به یک دارو عادت میکند؛ در این شرایط، از بین رفتن اثر آن دارو منجر به بروز درد میشود. گاهی اوقات داروهای بدون نسخه برای درمان سردردهای تنشی تکرار شونده کافی نیستند. در چنین مواردی، پزشک از یک سری داروهای تجویزی استفاده میکند که برخی از آنها عبارتند از:
- ایندومتاسین
- کتورولاک
- ناپروکسن
- مخدرها
- استامینوفن تجویزی
اگر مسکنها جواب ندهند، پزشک یک داروی شل کننده عضلات تجویز میکند که باعث شل شدن عضلات سر و گردن میشود. همچنین، گاهی اوقات یک داروی ضدافسردگی مانند یکی از مهارکنندههای انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI) نیز تجویز میشود. این مهار کنندهها میتوانند با تثبیت سطح سروتونین مغز به بیمار در مقابله با استرس کمک کند.
مکملها
برخی از مکملها نیز به تسکین سردردهای تنشی کمک میکنند. البته، از آنجا که ممکن است درمانهای جایگزین با داروهای قدیمی تداخل پیدا کنند، بهتر از پیش از مصرف این مکملها با یک پزشک مشورت کنید.
مطابق نظر متخصصان مغز و اعصاب، مکملهای زیر میتوانند به پیشگیری از سردردهای تنشی کمک کنند:
- باتربور (گیاه سایبان)
- کوآنزیم Q10
- فیورفیو (بابونه گاوی)
- منیزیم
- ریبوفلاوین (ویتامین ب2)
سایر روشهای کاهش سردردهای تنشی عبارتند از:
- روزی چند بار قرار دادن یک تشکچه گرمکن برقی یا کیسه یخ روی پیشانی؛ هر بار به مدت10 دقیقه
- گرفتن یک دوش یا حمام آب گرم برای شل کردن عضلات تنشدار
- بهبود وضعیت قرارگیری بدن
- استراحت مکرر هنگام کار با رایانه، جهت جلوگیری از خستگی چشم
البته، ممکن است این روشها یا تکنیکها به طور کامل از تکرار سردردهای تنشی جلوگیری نکنند.
پیشگیری از سردردهای تنشی
با شناسایی عوامل محرک سردردهای تنشی، میتوانید از تکرار آنها در آینده جلوگیری کنید. ایجاد یک روزنگار سردرد به شما کمک میکند تا علتهای سردردهای تنشی را تشخیص دهید. برای این منظور، میتوانید غذاها، نوشیدنیها، فعالیتهای روزانه و موقعیتهای استرسزا را ثبت کنید. همچنین، هر بار که با سردرد تنشی مواجه میشوید، تاریخ رخداد آن را یادداشت کنید. پس از چند هفته یا ماه، قادر خواهید بود محرکهای آن را شناسایی کنید. به عنوان مثال، اگر بر اساس یادداشتهایتان متوجه شوید که سردردهای شما در روزهای خاصی که خوراکی خاصی مصرف میکنید رخ میدهند، آن خوراکی ممکن است عامل محرک سردردتان باشد.
اهمیت درمان سردردهای تنشی
سردردهای تنشی اغلب به درمانها پاسخ داده و به ندرت پیش میآید که باعث هر گونه آسیب عصبی دائمی شوند. با این حال، این سردردها میتوانند بر کیفیت زندگیتان تأثیر منفی بگذارند. سردردهای تنشی همچنین مشارکت در فعالیتهای جسمانی را دشوار میکنند. به طوری که ممکن است مجبور شوید از مدرسه یا محل کارتان مرخصی استعلاجی بگیرید. در هر حال، اگر این سردردها به یک مشکل جدی تبدیل شدند، با پزشکتان صحبت کنید.
نادیده نگرفتن علائم شدید بسیار مهم است. اگر دچار یک سردرد ناگهانی شدید یا سردردتان با تکلم نامفهوم، ناتوانی در حفظ تعادل یا تب بالا همراه بود، فوراً به پزشک مراجعه کنید. زیرا این علائم میتوانند نشان دهنده وجود مشکلات جدیتری مانند سکته مغزی، تومور یا آنوریسم باشند.